Από 22 Μαΐου μέχρι 11 Ιουνίου 2016 η επιστημονική ομάδα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του αμερικάνικου Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole, η οποία ερευνά το Ναυάγιο των Αντικυθήρων, ολοκλήρωσαν μια ακόμα ερευνητική αποστολή με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Σε πρώτη φάση συνεχίστηκε η συστηματική ανασκαφή, η οποία ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο. Παράλληλα διενεργήθηκαν δοκιμαστικές τομές σε διάφορα σημεία, σε μια προσπάθεια να εντοπιστούν τα όρια του χώρου, όπου βρισκόταν η κύρια συγκέντρωση του φορτίου και πιθανόν λείψανα του ίδιου του πλοίου.
Η μεγάλη διασπορά της κεραμικής, το μεγάλο βάθος καθώς και η διατάραξη, που έχει επιφέρει η ανέλκυσή του 1900 και η ανασκαφή του 1976, κάνουν το έργο αυτό δύσκολο. Εν τούτοις, με τη δυνατότητα της ακριβούς τοποθέτησης κάθε πληροφορίας στον εξαιρετικά λεπτομερή ψηφιακό χάρτη του χώρου (GIS), η κατανόηση των ορίων του ναυαγίου γίνεται όλο και καλύτερη. Σε αυτό συμβάλλει και η μηχανική ανίχνευση στοιχείων κάτω από την επιφάνεια του πυθμένα, τα οποία δίνουν την εικόνα της διασποράς του κεραμικού φορτίου, αλλά και των μεταλλικών στοιχείων του ίδιου του πλοίου, όπως καρφιά, σκωρίες σιδήρου, τμήματα της επιμολύβδωσης, κοκ.
Τα 60 περίπου ευρήματα βρέθηκαν σε -55μ βάθος και έχουν ως εξής:
Ένα δεύτερο χάλκινο δόρυ με την αιχμή, σε συνέχεια του πρώτου που εντοπίστηκε το 2014, τέσσερα θραύσματα μαρμάρινων αγαλμάτων, από τα οποία ξεχωρίζει ένας καρπός αριστερού χεριού. Η απόληξη ενός ποδιού από ξύλινο έπιπλο με χάλκινη επένδυση, θραύσματα από γυάλινα αγγεία και άλλα από φυσητό γυαλί τύπου millefiori, αμφορείς, μία λάγυνος, μία οινοχόη και ένα χρυσό δακτυλίδι είναι μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα.
Ιδιαίτερα διαφωτιστικά είναι τα στοιχεία του ίδιου του πλοίου, όπως καρφιά διαφόρων τύπων, μάζα ρητίνης, φύλλα από την επιμολύβδωση του σκάφους, τυλιγμένα ή διπλωμένα μολύβδινα ελάσματα, ένας μολύβδινος σωλήνας, πιθανόν από την αντλία υδάτων (σεντίνες) του πλοίου και ένα μολύβδινο βάρος (αντίβαρο;) 100 περίπου κιλών. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν πιθανότατα και οι μάζες από σκωρίες σιδήρου, οι οποίες διατηρούν στο εσωτερικό τους το σχήμα του αντικειμένου.
Τέλος, ερευνήθηκε ο χώρος, που σχετίζεται με την ύπαρξη ενός ακόμα ναυαγίου και τώρα υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη και δεύτερου πλοίου. Πρόκειται για ένα μολύβδινο σωλήνα διαφορετικού διαμετρήματος, καθώς και διαφορετικού τύπου καρφιών, κεράμων αλλά και διαφορετικών τύπων αμφορέων και λαγυνών.
Η έρευνα η οποία τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλου, διενεργήθηκε υπό τη διεύθυνση της Προϊσταμένης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Δρ. Α.Σίμωσι.
Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων συμμετείχε επίσης στη Διεθνή Ναυτιλιακή Έκθεση «Ποσειδώνια» 2016 που έλαβε χώρα από 6 έως 10 Ιουνίου 2016 στην οποία διέθεσε εποπτικό υλικό, που αφορά στη συνεχιζόμενη υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο.
Παράλληλα και μέχρι το τέλος του έτους, θα εκτίθενται στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας στο πλαίσιο της έκθεσης «ΟΛΚΑΣ. Από το Αιγαίο στη Μαύρη Θάλασσα. Μεσαιωνικά λιμάνια-σταθμοί στους θαλάσσιους δρόμους της Ανατολής» ευρήματα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων από το ναυάγιο της γαλλικής υποναυαρχίδας "La Thérèse", που βυθίστηκε το 1669 στον Κόλπο Δερματά κατά την άλωση του Χάνδακα από τους Τούρκους.
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από πόρους που εξασφάλισε το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Woods Hole. Την έρευνα υποστήριξαν η ελβετική εταιρεία Hublot, τοSwordspoint Foundation, η Autodesk, οι Jane and James Orr και άλλοι ιδιώτες χορηγοί του Woods Hole, η Costa Navarino, η ΟΤΕ-COSMOTE, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, και το Ίδρυμα Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στο Δήμο Κυθήρων και στους κατοίκους των Αντικυθήρων, οι οποίοι υποδέχονται πάντοτε με θέρμη την ερευνητική ομάδα και της παρέχουν κάθε δυνατή διευκόλυνση».
