Η έκθεση «Haida: Life. Spirit.Art.» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
26 Οκτωβρίου 2015 - 20 Απριλίου 2016
Την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015, πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού συνέντευξη τύπου σχετικά με την έκθεση Haida: Life. Spirit. Art. (Χάιντα: Ζωή. Πνεύμα. Τέχνη.), η οποία θα παρουσιαστεί από τις 26 Οκτωβρίου 2015 έως τις 20 Απριλίου 2016 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Η Γενική Γραμματέας κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, η οποία συντόνισε τη συνέντευξη τύπου, ανάγνωσε τον χαιρετισμό του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά (τον οποίο θα βρείτε στο τέλος αυτού του ενημερωτικού σημειώματος), ενώ στη συνέχεια ο Διευθυντής του Μουσείου Ιστορίας του Καναδά κ. Jean Marc Blais (Ζαν Μαρκ Μπλε) παρουσίασε την έκθεση Χάιντα: Ζωή. Πνεύμα. Τέχνη. προβάλλοντας σχετικό βίντεο. Την εκδήλωση ολοκλήρωσε η ομιλία της Προϊσταμένης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης κ. Πολυξένης Αδάμ-Βελένη, η οποία έδειξε φωτογραφικό υλικό από τη διαδικασία της οργάνωσης και της υλοποίησης της έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Η έκθεση Haida: Life. Spirit. Art. (Χάιντα: Ζωή. Πνεύμα. Τέχνη.) είναι μια παραγωγή του Καναδικού Μουσείου Ιστορίας και του Μουσείου McCord σε συνεργασία με το Μουσείο Haida Gwaii, η οποία «θα παρουσιαστεί πρώτα στην Ελλάδα και μετά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι συζητήσεις με τον κ. Blais είχαν ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα και ενώ το προφίλ της χώρας μας στο εξωτερικό ήταν τραυματισμένο, οι Καναδοί συνεργάτες μας ήταν πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί μας και να μας τιμήσουν με μια πανευρωπαϊκή πρωτιά», δήλωσε η κ. Βλαζάκη.
Η Haida: Life. Spirit. Art. (Χάιντα: Ζωή. Πνεύμα. Τέχνη.), ως αντίδωρο της έκθεσης Τhe Greeks: Agamemnon to Alexander the Great, φιλοδοξεί να μυήσει το ελληνικό κοινό στον πλούσιο και πολυσύνθετο πολιτισμό της αυτόχθονης φυλής Haida, ενός πολιτισμού που εμφανίστηκε χιλιάδες χρόνια πριν στα νησιά Haida Gwaii στη βορειοδυτική ακτή του Καναδά. Η έκθεση περιλαμβάνει μια εξαιρετική συλλογή ιστορικών, αλλά και σύγχρονων καλλιτεχνικών έργων, από το Μουσείο Ιστορίας και το Μουσείο McCord του Καναδά, που χαρακτηρίζουν διαφορετικές πτυχές της ζωής των Haida, όπως καθημερινές δραστηριότητες, εμπόριο, τεχνολογία αλλά και μουσική, τέχνη και τεχνολογίες, καθώς και συναρπαστικές εικόνες από τη νησιωτική πατρίδα τους, τα οποία προέρχονται από την πλούσια συλλογή του Μουσείου Haida Gwaii της Βρετανικής Κολομβίας.
Το νησιωτικό σύμπλεγμα Haida Gwaii (Νησιά των Ανθρώπων) βρίσκεται στα ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής του Καναδά. Η έρευνα τοποθετεί την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στη περιοχή 12.000 χρόνια πριν από σήμερα. Σε ένα μαγευτικό τοπίο με θαλάσσιες και χερσαίες πηγές φυσικού πλούτου οι κάτοικοι των νησιών, οι Haida, δημιούργησαν έναν κόσμο εξαιρετικής καλλιτεχνικής έκφρασης μέχρι τον 19ο αιώνα, όταν εξαφανίστηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά.
Ο πολιτισμός των Haida κατάφερε να φτάσει σε υψηλά επίπεδα καλλιέργειας και κοινωνικής οργάνωσης. Μόνιμες οικιστικές εγκαταστάσεις διευκόλυναν την ασφαλή αποθήκευση της τροφής, των εργαλείων και των αντικειμένων πολυτελείας και επέτρεψαν σε εξειδικευμένους τεχνίτες να αφιερώσουν τον χρόνο τους στην τέχνη και να δημιουργήσουν ένα αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό λεξιλόγιο.
Καθημερινά και τελετουργικά τέχνεργα από λίθο, μέταλλο, ξύλο, οστό, κέρατο, όστρεο, ύφασμα και ψάθα, που προέρχονται από τις συλλογές των τριών Καναδικών μουσείων, μας μεταφέρουν στα μακρινά νησιά και ζωντανεύουν μια ζωή άμεσα συνδεδεμένη με τη φύση, αλλά και τον κόσμο των πνευμάτων, που κατέχει κυρίαρχη θέση στην κοσμολογία και τις τελετουργίες των Haida. Τα πλούσια σκαλίσματα και οι ζωγραφιές στα αντικείμενά τους φανερώνουν υψηλή καλλιτεχνική δεξιοτεχνία και απηχούν τον καθημερινό τρόπο ζωής τους, αλλά και την ιστορία, τις αντιλήψεις, τις δοξασίες, τη σχέση τους με το υπερφυσικό.
Η έκθεση εμπλουτίζεται με τη «φωνή» των σημερινών Haida, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ταινίες, τα αποφθέγματα και τις εικόνες. Με αυτόν τον τρόπο η έκθεση κατορθώνει να προβάλει τη συνέχεια του αρχαίου πολιτισμού των Haida στην κοινότητα του σήμερα, η οποία αγωνίζεται στις δύσκολες σημερινές συνθήκες να διατηρήσει τις παραδόσεις και το προνομιούχο περιβάλλον που της κληροδότησαν οι προηγούμενες γενιές.
Η μουσειογραφική προσέγγιση της έκθεσης, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, βασίστηκε ως έμπνευση σε ένα από τα εκθέματά της, το έργο με τον τίτλο Σχέδιο Φάλαινας Δολοφόνου των Haida. Το σχέδιο του έργου, που αποτελεί ένα έμβλημα, χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τη μορφοποίηση και την ανάπτυξη των θεματικών ενοτήτων της έκθεσης, ενώ αποτυπώνεται και στο δάπεδο της αίθουσας ανοίγοντας μας τον ‘δρόμο’ για τον κόσμο των Haida.
Ενώ το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την έκθεση Haida: Life. Spirit. Art. στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, οι Καναδοί επισκέπτες μπόρεσαν να θαυμάσουν από κοντά τα αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης στο Μουσείο Ιστορίας του Καναδά. Με περισσότερα από 500 εκθέματα να ταξιδεύουν για πρώτη φορά σε μουσεία της Β. Αμερικής και ένα μουσειολογικά ευρηματικό σχεδιασμό, που εστιάζει στον άνθρωπο, η έκθεση Τhe Greeks: Agamemnon to Alexander the Great (Οι Έλληνες. Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο) παρουσιάστηκε με τεράστια επιτυχία και θεαματική προσέλευση επισκεπτών στο Μουσείο Point-a-Calliere Museum of History and Archaeology στο Μόντρεαλ και στο Canadian Museum of History στην Οττάβα. Από τις 24 Νοεμβρίου 2015 έως 10 Απριλίου 2016, η έκθεση θα συνεχίσει το ταξίδι της στις ΗΠΑ, όπου και θα παρουσιάζεται στο Field Museum στο Σικάγο, ενώ στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο National Geographic Museum στην Ουάσιγκτον (26 Μαΐου 2016 έως 9 Οκτωβρίου - 2016). Στο πλαίσιο της παρουσίασης της έκθεσης έχει εκδοθεί ένας επιστημονικός κατάλογος, ο οποίος περιλαμβάνει το σύνολο των έργων της έκθεσης, περισσότερα από πεντακόσια αρχαία έργα ιδιαίτερης αρχαιολογικής και καλλιτεχνικής αξίας που προέρχονται από Δημόσια Αρχαιολογικά Μουσεία όλης της χώρας.
Oι δύο εκθέσεις, αποτελούν το επιστέγασμα της πρότυπης συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και του Μουσείου Ιστορίας του Καναδά και πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτισμικών συνεργειών στον τομέα του πολιτισμού με την Πρεσβεία του Καναδά στην Ελλάδα.
Χαιρετισμός του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά
Κυρίες και κύριοι
Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά, που βρίσκεστε σήμερα εδώ, για την παρουσίαση μίας ιδιαίτερα επιτυχημένης συνεργασίας στον τομέα του πολιτισμού με το Καναδικό Μουσείο Ιστορίας και την Πρεσβεία του Καναδά στην Ελλάδα. Η πρότυπη αυτή συνεργασία απέδωσε καρπούς χάρις στην επιμονή και το όραμα ενός διακεκριμένου μέλους της διεθνούς διπλωματικής κοινότητας του Πρέσβη κ. Robert W. Peck, του οποίου η ιδιαίτερα ευδόκιμη και καρποφόρα θητεία στην Ελλάδα ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του επέδειξε σημαντικό έργο όχι μόνο στην οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα του πολιτισμού, αλλά κυρίως στο να υπηρετεί τη διαρκή αξία για δημιουργία σχέσεων φιλίας μεταξύ των δύο λαών. Με την ευκαιρία αυτή ευχόμαστε στον κ. Keith Morrill, ο οποίος θα αναλάβει σύντομα τα καθήκοντά του στην Ελλάδα κάθε επιτυχία στο νέο του έργο και είμαι πεπεισμένος ότι η ιδιαίτερα εποικοδομητική συνεργασία μας στον τομέα του πολιτισμού θα συνεχιστεί με την ίδια ένταση και επιτυχία.
Θα ήθελα επίσης να καλωσορίσω τον κ. Jean Marc Blais, Γενικό Διευθυντή του Μουσείου Ιστορίας του Καναδά, που βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας για να μοιραστούμε τη χαρά της ανακοίνωσης μιας σημαντικής έκθεσης για τον πολιτισμό της αυτόχθονης φυλής των Haida από τη Βορειοδυτική Ακτή του Καναδά. Πρόκειται για μια εξαιρετική συλλογή πολιτιστικών αγαθών από το Μουσείο Ιστορίας του Καναδά, η οποία παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή χώρα, και συγκεκριμένα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης από τις 26 Οκτωβρίου έως τις 20 Απριλίου.
Η σημερινή ανακοίνωση της παρουσίασης της έκθεσης Haida στην Ελλάδα συμπίπτει χρονικά με την ολοκλήρωση μιας ιδιαίτερα σημαντικής έκθεσης αρχαιοτήτων στην καναδική πρωτεύουσα. Η έκθεση «Οι Έλληνες: Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο», που διοργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με το Μουσείο Ιστορίας του Καναδά και το Consortium τεσσάρων μουσείων της Β. Αμερικής, είναι μια από τις μεγαλύτερες ως σήμερα εκθέσεις Ελληνικών αρχαιοτήτων. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής της στον Καναδά περισσότεροι από 250.000 επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν μοναδικούς θησαυρούς από 21 ελληνικά μουσεία. Μετά την καναδική πρωτεύουσα η έκθεση θα ταξιδέψει στο Μουσείο Field στο Σικάγο, όπου θα εγκαινιαστεί στις 24 Νοεμβρίου και στο μουσείο National Geographic στην Ουάσινγκτον.
Η τεράστια επιτυχία της έκθεσης στον Καναδά οφείλεται όχι μόνο στον αριθμό και τη σπουδαιότητα των εκθεμάτων, αλλά στον τίτλο της που φανερώνει ότι δεν πρόκειται απλώς για μια έκθεση αρχαιοτήτων. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ταξίδι του Ελληνισμού που μέσα από σημαντικές αρχαιότητες από τα αρχαιολογικά μουσεία όλης της χώρας και πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα, αποκαλύπτει το λαό μας και τα επιτεύγματά του από την εποχή του Λίθου μέχρι τους Ελληνιστικούς χρόνους.
Ευχαριστούμε όλα τα μουσεία και τις υπηρεσίες στην Ελλάδα και τον Καναδά που εργάστηκαν εντατικά για την πραγματοποίηση των εκθέσεων αυτών, που δίνουν τη μοναδική ευκαιρία στους επισκέπτες των δύο χωρών για αμοιβαία γνωριμία και κατανόηση της πλούσιας ιστορίας και του πολιτισμού τους. Ευχόμαστε η συνεργασία αυτή να αποτελέσει την αρχή ευρύτερων πολιτιστικών ανταλλαγών στο πλαίσιο της σταθερής φιλίας, που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών.
